Pomieszczenia chemiczne jak laboratoria to miejsca, w
których pracownicy posiadają styczność z niebezpiecznymi dla zdrowia
substancjami chemicznymi. Niewłaściwe postępowanie z nimi jest w stanie narażać
na niebezpieczeństwo utraty zdrowia, jak
również życia. Dlatego laboratorium chemiczne to miejsce, w którym
bezpieczeństwo pracy stanowi bardzo aktualną sprawą. Przepisy BHP z
chemikaliami regulowane są ustawą prawną. „Zgodnie z DZ. U. nr 21 poz. 94 to
kierownik laboratorium ponosi całą odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy w
laboratorium.”
Zasadnicze tematyka dotyczące bezpieczeństwa pracy w
laboratorium chemicznym zawierają :środki ochrony zbiorowej, środki ochrony
osobistej, wymagania dotyczące
cyrkulacji powietrza w pomieszczeniu, wymagania dotyczące oceny oraz szkoleń pracowników laboratorium, bezpieczne
gospodarowanie odpadami chemicznymi.
Środki ochrony osobistej zawierają : fartuchy ochronne i
okulary , maski, obuwie oraz rękawice .
Osoby pracujące w laboratorium muszą trzymać zapięty fartuch i włożone okulary
ochronne. Fartuch laboratoryjny powinien zostać sporządzony z naturalnych
włókien i zapinany na kilka guzików, natomiast okulary ochronne mają za
zadanie zabezpieczać całkowitą
powierzchnię gałki ocznej, zalecane są zatem okulary o dużej powierzchni z
wypustkami na bokach.
Najnowsze zasady BHP
precyzują, iż na opakowaniach z chemikaliami powinna występować informacja,
które środki ochrony indywidualnej należy
zastosować w czasie pracy z nimi. Środki ochrony zbiorowej obejmują
właściwe przechowywanie i zabezpieczenie niebezpiecznych substancji
chemicznych, jak również sprzęt przeciwpożarowy, w który należy pozostawać
wyposażone pracownia.
Instrukcje odnoszące się właściwego składowania niebezpiecznych
substancji chemicznych zawarte są w normie PNEN14470-1. Norma ta zawiera
ścisłe wytyczne odnoszące się warunków
jakie powinny być spełnione przez meble laboratoryjne do składowania substancji
chemicznych niebezpiecznych dla zdrowia i życia człowieka.
Wyposażenie laboratoriów
odnoszących się do wyposażenia
przeciwpożarowego powinno zawierać:
·
Specjalne
gaśnice śniegową i proszkową znajdujące się w oznakowanym miejscu
laboratorium MCMIAŻ
·
Sprzęt do płukania zainfekowanych oczu
·
Apteczkę pierwszej pomocy
·
Absorbenty neutralizujące rozlane chemikalia
·
Prysznice bezpieczeństwa z ciepłą wodą
·
Koc, pojemnik
zawierający suchy piasek
Każdy pracownik laboratorium powinien być świadomym gdzie rozmieszczone pozostają
wyżej nazwane przedmioty, oraz orientować się w sposobie posługiwania się nimi.
Laboratorium chemiczne jest miejscem gdzie wykonuje się reakcje i procesy
chemiczne dlatego następną niezwykle ważna sprawą dla bezpieczeństwa pracy w
tym miejscu jest odpowiednia wentylacja pomieszczenia. Procesy chemiczne
powinny być wykonywane pod funkcjonującym wyciągiem.
W miejscach pracy laboratorium chemicznego gdzie
wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia człowieka, powinna być
zagwarantowana taka wentylacja powietrza by uniemożliwiły przewyższenie
wartości najwyższych możliwych stężeń dla tych substancji. Pomieszczenie
laboratorium powinno być wyposażone w sprawne wyciągi i instalacje
przeciwiskrowe, zaś szafy do przechowywania niebezpiecznych chemikaliów
muszą posiadać odmienny przewód wentylacyjny
odprowadzający opary na zewnątrz budynku..
Pracownicy laboratorium chemicznego winny być na bieżąco szkoleni z obowiązujących
instrukcji bhp, obsługi urządzeń i maszyn znajdujących się także w laboratorium
oraz użycia substancji szkodliwymi dla zdrowia, oraz udzielania
pierwszej pomocy. Pracownicy laboratorium winny mieć umiejętności z zakresu
prowadzenia mechanizmów badawczych, rozpoznawania ewentualnych zagrożeń ,oraz
należytego reagowania w przypadku niebezpieczeństwa.
Dla bezpieczeństwa pracy w laboratorium chemicznych
niezwykle ważne jest stosowne zarządzanie odpadami chemicznymi. Miejscem
magazynowania niebezpiecznych substancji chemicznych i odpadów powinny być
specjalne pomieszczenia murowane, bądź metalowe szafy. Miejsce magazynowania
odpadów chemicznych winno być zaopatrzone w wentylację podłączoną do głównego
systemu przewietrzania pomieszczenia, ważne aby temperatura wewnątrz była przystosowana do właściwości składowanych
odpadów niebezpiecznych jakimi są chemikalia chemiczne.
Aby laboratorium chemiczne było miejscem bezpiecznym dla
przebywających w nim osób muszą być respektowane podstawowe reguły BHP. Każde pracownia chemiczna winna być zaopatrzone w specjalny sprzęt
przeciwpożarowy wraz z instrukcją jego obsługi, dobrze wyposażaną
apteczkę. W dobrze widocznym miejscu
powinien być umieszczony spis telefonów z numerami alarmowymi. Pracownicy
pracowni chemicznej powinni być
odpowiednio przeszkoleni, a samo pomieszczenie odpowiednio przystosowane do
przeprowadzania w nim reakcji i procesów chemicznych z użyciem groźnych dla
zdrowia i życia chemikaliów.