Oznaczenia i instrukcje BHP w laboratorium

Pomieszczenia chemiczne jak laboratoria to miejsca, w których pracownicy posiadają styczność z niebezpiecznymi dla zdrowia substancjami chemicznymi. Niewłaściwe postępowanie z nimi jest w stanie narażać na niebezpieczeństwo utraty  zdrowia, jak również życia. Dlatego laboratorium chemiczne to miejsce, w którym bezpieczeństwo pracy stanowi bardzo aktualną sprawą. Przepisy BHP z chemikaliami regulowane są ustawą prawną. „Zgodnie z DZ. U. nr 21 poz. 94 to kierownik laboratorium ponosi całą odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy w laboratorium.”

Zasadnicze tematyka dotyczące bezpieczeństwa pracy w laboratorium chemicznym zawierają :środki ochrony zbiorowej, środki ochrony osobistej,  wymagania dotyczące cyrkulacji powietrza w pomieszczeniu, wymagania dotyczące oceny oraz  szkoleń pracowników laboratorium, bezpieczne gospodarowanie odpadami chemicznymi.

Środki ochrony osobistej zawierają : fartuchy ochronne i okulary , maski,  obuwie oraz rękawice . Osoby pracujące w laboratorium muszą trzymać zapięty fartuch i włożone okulary ochronne. Fartuch laboratoryjny powinien zostać sporządzony z naturalnych włókien i zapinany na kilka guzików, natomiast okulary ochronne mają za zadanie  zabezpieczać całkowitą powierzchnię gałki ocznej, zalecane są zatem okulary o dużej powierzchni z wypustkami na bokach.

Najnowsze zasady  BHP precyzują, iż na opakowaniach z chemikaliami powinna występować informacja, które środki ochrony indywidualnej należy  zastosować w czasie pracy z nimi. Środki ochrony zbiorowej obejmują właściwe przechowywanie i zabezpieczenie niebezpiecznych substancji chemicznych, jak również sprzęt przeciwpożarowy, w który należy pozostawać wyposażone pracownia. 

Instrukcje odnoszące się właściwego składowania niebezpiecznych substancji chemicznych zawarte są w normie PNEN14470-1. Norma ta zawiera ścisłe  wytyczne odnoszące się warunków jakie powinny być  spełnione przez  meble laboratoryjne do składowania substancji chemicznych niebezpiecznych dla zdrowia i życia człowieka.

Wyposażenie laboratoriów  odnoszących się do  wyposażenia przeciwpożarowego powinno zawierać:

·       Specjalne  gaśnice śniegową i proszkową znajdujące się w oznakowanym miejscu laboratorium MCMIAŻ

·       Sprzęt do płukania zainfekowanych oczu

·       Apteczkę pierwszej pomocy

·       Absorbenty neutralizujące rozlane chemikalia

·       Prysznice bezpieczeństwa z ciepłą wodą

·       Koc, pojemnik zawierający suchy piasek

Każdy pracownik laboratorium powinien  być świadomym gdzie rozmieszczone pozostają wyżej nazwane przedmioty, oraz orientować się w sposobie posługiwania się nimi. Laboratorium chemiczne jest miejscem gdzie wykonuje się reakcje i procesy chemiczne dlatego następną niezwykle ważna sprawą dla bezpieczeństwa pracy w tym miejscu jest odpowiednia wentylacja pomieszczenia. Procesy chemiczne powinny być wykonywane pod funkcjonującym wyciągiem.

 W miejscach  pracy laboratorium chemicznego gdzie wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia człowieka, powinna być zagwarantowana taka wentylacja powietrza by uniemożliwiły  przewyższenie  wartości najwyższych możliwych stężeń dla tych substancji. Pomieszczenie laboratorium powinno być wyposażone w sprawne wyciągi i instalacje przeciwiskrowe, zaś szafy do przechowywania niebezpiecznych chemikaliów muszą  posiadać odmienny przewód wentylacyjny odprowadzający opary na zewnątrz budynku..

Pracownicy laboratorium chemicznego winny  być na bieżąco szkoleni z obowiązujących instrukcji bhp, obsługi urządzeń i maszyn znajdujących się także w laboratorium oraz użycia  substancji    szkodliwymi dla zdrowia, oraz udzielania pierwszej pomocy. Pracownicy laboratorium winny mieć umiejętności z zakresu prowadzenia mechanizmów badawczych, rozpoznawania ewentualnych zagrożeń ,oraz należytego reagowania w przypadku niebezpieczeństwa.

Dla bezpieczeństwa pracy w laboratorium chemicznych niezwykle ważne jest stosowne zarządzanie odpadami chemicznymi. Miejscem magazynowania niebezpiecznych substancji chemicznych i odpadów powinny być specjalne pomieszczenia murowane, bądź metalowe szafy. Miejsce magazynowania odpadów chemicznych winno być zaopatrzone w wentylację podłączoną do głównego systemu przewietrzania pomieszczenia, ważne aby temperatura wewnątrz była  przystosowana do właściwości składowanych odpadów niebezpiecznych jakimi są chemikalia chemiczne.

Aby laboratorium chemiczne było miejscem bezpiecznym dla przebywających w nim osób muszą być respektowane podstawowe  reguły BHP. Każde pracownia chemiczna  winna być zaopatrzone w specjalny sprzęt przeciwpożarowy wraz z instrukcją jego obsługi, dobrze wyposażaną apteczkę.  W dobrze widocznym miejscu powinien być umieszczony spis telefonów z numerami alarmowymi. Pracownicy pracowni chemicznej  powinni być odpowiednio przeszkoleni, a samo pomieszczenie odpowiednio przystosowane do przeprowadzania w nim reakcji i procesów chemicznych z użyciem groźnych dla zdrowia i życia  chemikaliów.